Semen Analizi ve Önemi

Semen değerlendirmesi hastanın tedavisinde yol gösterici ve yönlendirici bir öneme sahiptir. Semen analizi testinin sonucuna göre infertil çiftin tedavisinde, IUI (Aşılama), IVF (in vitro fertilizasyon) veya ICSI (intra sitoplazmik sperm enjeksiyonu) işlemlerine karar verilir. Ayrıca gerekli olduğu durumlarda sperm dondurma, TESA/TESE (testisten sperm elde edilmesi) işlemlerine yönlendirmede ilk adım olarak kullanılır.

Sperm Analizi Nasıl Değerlendirilir?

Sperm analizi değerlendirilirken, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Laboratuvar El Kitabı ve sperm morfolojisi için “Kruger strik kriterleri” esas alınarak raporlama yapılmaktadır.

Semen Analizi Nasıl Yapılır?

Semen analizi işlemi, tüp bebek merkezinde ejekülasyon yolu ile verilen örneğin incelenmesi esasına dayanır. Bu incelemenin yapılabilmesi için hastanın 3 – 5 günlük cinsel perhizi gerekmektedir.

Örnek Verme Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Örnek verme esnasında kayıp olması (semen örneğinin ilk kısmı yoğun sperm sayısı içerir)
• Örnek verildiği dönemde yüksek ateşe sebep olabilecek hastalık geçirilmesi
• Testis, böbrek veya idrar yolları ile ilgili şikayetlerin olması
• Herhangi bir operasyon geçirilmiş olması
• Uzun süreli kullanılan ilaçlar
• Aşırı stres veya kimyasallara maruz kalınması

Semen Analizinde İnceleme Aşamaları

Semen örneği likefaksiyon süresi geçtikten sonra makroskobik ve mikroskobik olarak değerlendirilir. Mikroskobik incelemede sperm sayısı ve motilite (hareketlilik) özel kamaralarda sayım yapılarak raporlanır.

Normal Sperm Morfolojisi

Kruger strik kriterlerine göre normal bir sperm morfolojisi:

• Düzgün kenarlı ve oval şekilli bir baş
• Baş alanının %40–%70’ini kaplayan belirgin bir akrozom
• Boyun, orta kısım ve kuyruğa ait defekt bulunmaması
• Baş alanının yarısından büyük sitoplazmik droplet olmaması

Ek Testler

• Mixed Antiglobulin (SpermMar) Testi: Sperm antikor düzeyinin belirlenmesi gereken durumlarda uygulanır. Motil spermlere bağlı antikorların (IgA, IgG) tanımlanmasını sağlar. Yeterli sayıda motil sperm bulunması gereklidir.
• Sperm Vitalitesi (Canlılık) Testleri: Eosin-Y ve HOST testleri ile sperm canlılığı tayin edilir. Özellikle hareketli sperm oranı düşük vakalarda immotil spermlerin canlılığı belirlenir. Ayrıca TESA/TESE işlemleri sonrası elde edilen spermlerin canlılığını teyit etmek için de kullanılır.