Her Yaştaki Kadını İlgilendiren Bir Sorun

Düşük yumurta rezervi nedir? Düşük yumurta rezervi sadece orta yaştaki kadınları ilgilendiren bir sorun mudur?

''Düşük yumurta rezervi her yaştaki kadını ilgilendiren bir sorundur. Kadın, her ay bir yumurta üretip o bir yumurta çatladığı sürece düzgün adet görür. Rezerv, tedavi ihtiyacı olan kadınlarda bir tedavi döneminde kaç yumurta verebileceğiyle alakalı bir durumdur. Kadın yaşlandıkça zaten yumurta sayısı azalır. İyi bir yumurtası olursa gebe de kalır. Ama bazen 17-18 yaşında 20 yaşındaki kızlarda da yumurtası az olanlar, yumurtası olmayanlar, yumurtlamayanlar hatta erken menopoza girenler olabilir. Bunun bizim için önemi, yumurta sayısı az olan bir kadının menopoza girme zamanının da olması gerekenden daha çabuk olma ihtimalidir. Dolayısıyla kadın evliyse onun yumurtasıyla çocuk sahibi olmasına yardımcı olabiliriz.

Yumurtası az olan bir kadın eğer adetleri düzenliyse evde de gebe kalıp doğurabilir. Ama yumurtası az olan bir kadın evli değilse ve bunun farkına varılırsa bugün yumurtaları dondurulup saklanabilmektedir. Buna doğurganlığın korunması denir. Bunun için de her kadın mutlaka düzenli doktor kontrolünden geçmelidir. Ama jinekologlar rahim ve yumurtalık normal mi, kist ve miyom var mı diye bakarlar; smear testi alırlar ve kanser taraması yaparlar.

Ancak biz ne kadar yumurtası var diye yumurtalığına bakarız. Kadınlar özellikle ilk adetlerinin başladığı dönemde mutlaka kontrol olup doğurganlıklarını öğrenmelidirler. Çünkü bir tedavide 20-30 tane yumurta veren bir kadının gebe kalma hızı ve çektiği eziyetle 1-2 tane yumurta veren bir kadının gebe kalma hızı ve çektiği eziyet aynı değildir.''

Düşük yumurta rezervinin sebepleri

''Düşük yumurta rezervinin iki sebebi olabilir. Bazı kadınlar zaten az yumurta sayısıyla doğarlar. Bunun genetik özelliği de vardır. Anne, teyze 40'lı yaşlardan önce menopoza girdiyse genelde kız çocukları da erken menopoza girerler. Ailede erken menopoza girenler varsa bu genç kızlar mutlaka kontrole gitmelidirler. Eğer doktora gidemiyorsa bugün artık kandan yapılan testler bulunmaktadır. Eskiden yumurta rezervini ölçmek için FSH ve estradiol bakılırdı. Ancak FSH için adet döneminde olması (yumurtalığında yumurta olmaması) gerekir. Yani bir jinekolog kontrolünü gerektirir. Ama bugün AMH testi (damar yolundan alınan kan ile yapılan test) direkt yumurta rezervini söylüyor. Adetin kaçıncı günü olduğunun bir önemi yok.

AMH testi bir buçuğun altında olanların rezervi düşük kabul edilir. Eğer evleniyorsa problem yoktur. Ama eğer çok gençse ve daha evlenme söz konusu değilse mutlaka üremeyle ilgili bir kliniğe başvurması gerekir. Düşük yumurta rezervinin ikinci sebebi de yumurta tüketiminin çok hızlı olmasıdır. Kadın normalde 4 milyon yumurtayla doğar, 400 bin yumurtayla ergenlik dönemine girer. Ve bütün yumurtlama döneminde aşağı yukarı 400 kere yumurtlayıp menopoza girer. Yani kadın 400 tane yumurta yumurtlarken aslında 400 bin tane yumurtayı yok ediyor. Dolayısıyla kadın ayda bir tane yumurtluyor ama o büyüyen yumurta diğer yumurtaların büyümesini engelliyor. O yüzden kadınlar evde hamile kalırken ikiz üçüz dördüz çok sık olmuyor.

Bizim ise tedavide, o tek yumurta büyürken ötekilerinin büyümesini engelleme durumunu ortadan kaldırıyoruz. Kadının rezervi iyi ise bir ayda özellikle polikistik overlerde 90-100 yumurta aldığımız bile oluyor. Bazı kadınlarda yumurtalar çok hızlı kaybolabiliyor. Bu da genetik bir durumdur. Eninde sonunda yumurta azalır ve o azalan yumurta da kadının bir an önce çocuk sahibi olmasını ya da ihtiyaç varsa dondurmasını gerektirir.''

Yumurta dondurma işlemi

''Tüp bebek tedavisinde kadın adette alınır ve yumurta sayısına göre bazen iğneler bazen haplar kullanılır. Kadının verebileceği kadar yumurta sağlıklı bir şekilde büyütülüp belli bir boya kadar getirilir. Bu işlemler sırasında kullanılan ilaçların eşliğinde ultrason kontrolleri yapılarak kaç tane yumurtanın büyüdüğü kontrol edilir. Bu sırada hormon ölçümleri yapılır. Hormon ölçümleri de yumurta toplama zamanının geldiğini aşağı yukarı bize haber verir.

Yumurta sayısı beklediğimiz sayıya ve yumurta boyları beklediğimiz büyüklüğe geldiğinde ve hormon sonuçları da istediğimiz seviyelere geldiğinde bir çatlatma iğnesi yapılır. Bu iğne, yumurtalar ultrasonda gördüğümüz keseciklerin içerisinde kopsun çekerken bize gelsin diye yapılır. Yumurta toplama günü kadın aç karnına gelir. İşlem sedasyon anestezisi altında yapılır. Kişi ağrı hissetmezken vajinal yoldan yumurtaları toplanır. Bu işlem yumurta sayısına göre, bir yumurta varsa 1-2 dakika, 30 yumurta varsa yarım saat sürer. Hasta uyanıp yatağına alındıktan sonra, iğneyle işlem yapıldığı için kanaması var mı diye kontrol edilir. Kendisini iyi hissettiğinde gidebilir. Genç kız bakireyse ve bunun bozulmasını istemiyorsa bu işlem yumurtanın pozisyonu da uygunsa yine ultrason eşliğinde karından yapılabilir.

Kanser tanısı almış hastalarda, radyoterapi ve kemoterapi sonrası yumurta kalmayabileceğinden radyoterapi ve kemoterapi başlama sürecine kadar yumurta toplanır. Eskiden embriyolar 4-5 tane embriyoluk paketler halinde dondurulur ve bunlar çözüldüğünde 1-2 tanesi sağlam çıkardı. Şimdi yeni dondurma teknolojileri sayesinde bir tane dondurulup bir tane çözdürülebilmektedir. Çözüldüğünde de yüzde 99 sağlam çıkmaktadır.''