Gebelik Aşısı Nedir? – Op. Dr. Ozan Özolcay

        Rahmin iç zarının uyarılarak embriyoyu tutmaya çok daha yatkın bir hale gelmesini kolaylaştırmak için yapılan aşıdır. Gebelik aşısı sayesinde özellikle tüp bebek tedavisinde embriyonun rahim içine tutunması ve canlı bebek doğma şansı arttırılabilir.

Ancak yöntemi daha çok rahim iç zarı ince olan hastalara uygulamak daha uygun olacaktır. Son yılların popüler yöntemi olan gebelik aşısı bir süredir bazı kliniklerde  kullanılmaktadır. Ancak mucizevi bir yöntemmiş gibi hastalara anlatılmamalıdır. Amaç, rahim iç zarının uyarılarak embriyonun daha iyi tutunmasının sağlanmasıdır. Bu amaçla tedaviye önce hastaya bağışıklık sistemini uyaran bir ilaç verilerek başlanır ve 2-3 hafta sonra  hastadan alınan kandan, rahim iç zarını onaracak  hücreler ayrıştırılır, laboratuvar ortamında özel besi yeri içerisinde çoğaltılır,  içerisine farklı büyüme faktörleri ve hormonlar salgılaması sağlanır. Elde edilen bu  hücreler  embriyo transferi öncesinde rahim içine verilerek embriyo için daha iyi bir yer elde edilmesi amaçlanır.

Bazı durumlarda embriyolar sağlıklı olarak gelişse bile, rahim içindeki sorunlardan dolayı tutunma olmaz. Bu tip durumlarda en önemli neden olarak rahim iç zarı problemleri öngörülmektedir. Rahim iç zarında herhangi bir sebeple oluşan incelme durumu, yapışıklık, yer kaplayan kitle (polip, myom), iltihap olup olmadığı rahim filmi ve muayene ile değerlendirilmeli ve varsa bu sorunlar  ameliyat ile giderilmelidir. Bu durumlar ekarte edildikten sonra iyi kalitede embriyo verilmesine rağmen tutunma olmayan ve düşük yapan hastalarda tutunma sorunu nedeniyle de bu aşı uygulanabilir.

Gebelik Aşısı Nasıl Uygulanır?

Hastadan yumurta toplama gününde önce kendi  kanı alınır ve bu kanın içindeki onarıcı hücreler  bu kandan ayrıştırılır. Ardından özel kaplarda kültür oluşturularak bu hücreler çoğaltılır ve destekleyici bazı hormon ve faktörler eklenir. Bu şekilde elde edilen sıvıya gebelik aşısı adı verilir.

Kadından toplanan yumurtalar erkekten toplanan spermlerle laboratuvar ortamında bir araya getirilerek döllenmesi sağlanır. Bu şekilde elde edilen embriyolardan en sağlıklı olanları seçilir ve transfer gününe gelinir.

Embriyoların rahime transferinden 1-2 gün önce ultrason eşliğinde  rahimin transfer için en kalınlaşmış yeri belirlenir. Kadının kanından oluşturulan gebelik aşısı rahim ağzı yıkandıktan sonra rahim içine verilir. Yapılan gebelik aşısı ile rahmin daha sonradan transfer edilecek embriyoların yerleşip gelişmesine çok daha rahat imkan verebileceği belirlenmiştir. Bu aşı ile embriyonun çok daha rahat tutunabileceği düşünülmektedir.

Gebelik aşısı yapılmış rahim içi ortamına transfer edilen embriyoların, rahime daha yüksek oranda tutunduğu ve gebelik oranlarının da bununla paralel olarak arttığı gözlemlenmektedir.

Henüz yeni gelişen bir yöntem olduğu için sonuçları değerlendirilmektedir. Ancak her ne olursa olsun, özellikle tüp bebek tedavilerinde embriyonun rahimde tutunması ile ilgili sorunlar yaşayan çiftlerde önerilebilir.

Dr. Ozan Özolcay